یکی از دلایل شایع درد شانه در بزرگسالان، پارگی تاندون‌های شانه یا همان پارگی روتاتور کاف است. پارگی روتاتور کاف باعث ضعف شانه و اختلال در انجام فعالیت‌های روزانه می‌شود.
روتاتور کاف شانه چیست؟
روتاتور کاف مجموعه‌ای از چهار عضله و تاندون‌های آن است، که باعث تثبیت و مراقبت از شانه می‌شود و به انجام حرکات شانه نیز کمک می‌کند. این عضلات از یک سمت به استخوان کتف و از طرفی دیگر به سر استخوان بازو متصل هستند. عضلات روتاتور کاف مفصل شانه را احاطه کرده‌اند و سر استخوان بازو را در حفره کم‌عمق شانه محکم نگه می‌دارند.
پارگی روتاتور کاف
از جمله آسیب‌هایی که ممکن است به روتاتور کاف شانه وارد شود، پارگی یک یا چند تاندون روتاتور کاف است. پارگی روتاتور کاف در ابتدا خود را ضعیف نشان می‌دهد. در صورتی که درمان آغاز نشود، تاندون‌ها رشته رشته خواهند شد و کوچکترین حرکتی باعث پارگی کامل روتاتور کاف خواهد شد و پس از آن ممکن است منجر به تخریب شانه شود.
پارگی روتاتور کاف، تضعیف مفصل شانه را به دنبال دارد. در ابتدا درد در جلوی شانه است و کم کم به بازوها نیز منتشر می‌شود، طوری که انجام ساده‌ترین کارها مثل بالا بردن دست با مشکل رو به رو خواهد شد.
پارگی روتاتور کاف شانه، به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:
- پارگی جزئی: در این نوع پارگی، به تاندون‌ها آسیب وارد می‌شود، اما پارگی کامل اتفاق نمی‌افتد.
- پارگی کامل: در پارگی کامل روتاتور کاف، تاندون‌ها از محل اتصال خود در استخوان بازو جدا می‌شوند و حفره‌ای در تاندون به وجود می‌آید.
علل پارگی روتاتور کاف
دو علت اصلی برای پارگی روتاتور کاف شانه وجود دارد. آسیب دیدن ناگهانی روتاتور کاف و یا به مرور آسیب دیدن به علت استفاده بیش از حد از مفصل شانه که پارگی دژنراتیو نیز نامید می‌شود. مواردی که می‌تواند منجر به پارگی شوند، عبارتند از:
- وارد شدن ضربه شدید و ناگهانی به شانه
- افتادن روی شانه
- وارد شدن ضربات خفیف و مکرر به شانه در طولانی مدت
- حرکت دادن غیر اصولی شانه
- کشیدگی بیش از حد مفصل شانه
- بلند کردن مکرر اجسام سنگین و یا ناگهانی بلند کردن اجسام سنگین
- وارد شدن فشار بیش از حد به شانه و روتاتور کاف
- انجام ورزش‌هایی چون تنیس، بیس بال و وزنه برداری که شانه در آن به بالا حرکت می‌کند.
- افزایش سن: با افزایش سن میزان خونرسانی به تاندون‌ها کاهش یافته و آسیب پذیرتر می‌شوند.
- استخوان سازی نابجا در محل مفصل شانه
- خارهای استخوانی
- استفاده بیش از حد از شانه حین ورزش و کار
علائم پارگی روتاتور کاف
پارگی‌های ناگهانی با درد و ضعف زیادی در ناحیه شانه همراه است، اما پارگی دژنراتیو ابتدا خفیف و با مرور زمان بیشتر می‌شود. شایع‌ترین علائم پارگی روتاتور کاف عبارتند از:
- احساس درد و ضعف شانه که هنگام حرکت دادن آن تشدید می‌شود.
- حساسیت به لمس و فشار
- کاهش دامنه حرکتی شانه
- اختلال در عملکرد طبیعی شانه
- خشکی و سفتی شانه
- عدم توانایی در بالا بردن دست به بالای شانه
- صدا دادن شانه هنگام حرکت
- ضعف عضلات بازو و دست
درمان پارگی روتاتور کاف
پارگی روتاتور کاف خود به خود بهبود نمی‌یابد و تعلل در درمان فقط منجر به شدیدتر شدن آسیب و در نهایت تخریب شانه می‌شود. برای درمان از دو روش غیر جراحی و جراحی بهره برد. این روش‌ها به شرح زیرند:
- روش درمان غیر جراحی پارگی روتاتور کاف : اگر پارگی روتاتور کاف کامل نباشد، می‌توان با روش‌های غیر جراحی به درمان بیمار پرداخت. در این روش پزشک ارتوپد، استراحت و اصلاح فعالیت را به بیمار توصیه می‌کند. تجویز داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و تمرین‌های تقویتی و فیزیوتراپی از دیگر روش‌های غیر جراحی است. همچنین ممکن است دکتر ارتوپد برای کاهش درد و التهاب، به صورت موضعی به بیمار استروئید تزریق کند.
- روش درمان جراحی پارگی روتاتور کاف : در صورتی که بیمار به روش‌های غیر جراحی درمان نشد و پارگی روتاتور کاف به صورت کامل اتفاق افتاده بود، دکتر ارتوپد ناچار به جراحی پارگی روتاتور کاف است. در بیشتر موارد جراحی به روش آرتروسکوپی انجام می‌شود. در مواردی که پارگی با آرتروسکوپی قابل ترمیم نباشد، روش جراحی باز برای برداشتن بافت اسکار و یا تعویض مفصل شانه، توصیه می‌شود.
جراحی پارگی روتاتور کاف به روش آرتروسکوپی
به علت پیشرفت روش درمان آرتروسکوپی، معمولا از این روش برای جراحی پارگی روتاتور کاف استفاده می‌شود.
در این روش با ایجاد چند برش کوچک در محل مفصل شانه، آرتروسکوپ وارد مفصل می‌شود و با بررسی و معاینه کامل مفصل شانه، روند جراحی آغاز می‌شود. این روش بسیار سریع است و بیمار روند بهبودی سریع و آسانتری را طی خواهد کرد.
عوارض عدم درمان به موقع پارگی روتاتور کاف
اگر چه استراحت شانه برای بهبودی بیمار الزامی است، بی حرکت ماندن شانه برای مدت طولانی عوارضی را به دنبال خواهد داشت. عدم درمان پارگی تاندون های شانه منجر به ضعف دائمی شانه، تحلیل رفتن مفصل شانه و تخریب آن و از بین رفتن دامنه حرکتی شانه خواهدشد.
جمع بندی
اگر در معرض آسیب دیدن روتاتور کاف شانه هستید، تمرینات روزانه تقویت شانه از آسیب دیدگی آن جلوگیری خواهد کرد. پارگی روتاتور کاف بهتر است که هر چه سریع‌تر درمان شود تا مفصل شانه تحلیل نرود و منجر به جراحی شانه نگردد.
